Madeira wijn

Drink een glas Madeira op Madeira! Nu horen we je denken, sorry wat? Madeira is een wijnsoort die wordt gemaakt op het gelijknamige eiland Madeira. Op dit vulkanische eiland groeien de wijnranken tussen de bloemen en groene natuur. De eenvoudige Madeira’s komen na 3 jaar op de markt, de mooiste pas na 10 jaar. In dit artikel vertellen we je alles over hoe deze eenvoudige druif uitgroeide tot de beroemde Madeira wijn.

Eén druif en een beetje extra

Oorspronkelijk werd de Madeira wijn van vier soorten druiven gemaakt, elk met zijn eigen smaak en eigenschappen. Er zijn dus verschillende stijlen, afhankelijk van de druif, rijpingstijd en het wijnhuis. De Madeira wijn wordt gemaakt met Sercial (droog), Verdelho (medium droog), Boal (medium zoet) en Malvasia (zoet).

In 1875 moesten de meeste wijngaarden opnieuw beplant worden nadat grote delen waren vernietigd door druifluis. Dit werd gedaan met de Tinta Negra druif, een variant van de ‘Pinot Noir’ die het goed deed op het eiland. Tegenwoordig bestaat 85% van de Madeira wijn uit deze druifsoort. De traditionele druiven worden nog wel in kleine hoeveelheden gebruikt om de wijn op smaak te brengen en de verschillende smaakprofielen te creëren. 

Van de 2000 hectare grond die op Madeira geschikt is voor wijngaarden, wordt slechts 600 hectare gebruikt. De wijn is kostbaar en na de Tweede Wereldoorlog verloor de wijn haar populariteit op de Europese wijnmarkt. Ooit was het gebruikelijk om Madeira als aperitief of tijdens de maaltijd aan te bieden, maar helaas zie je de wijn steeds minder vaak terug op de wijnkaart. Zonde! Want de wijn is niet alleen lekker maar heeft ook nog eens een rijke geschiedenis.

Lange scheepsreizen en Shakespeare

We kunnen wel zeggen dat de wijnteelt op Madeira de jaren heeft weten te doorstaan. Rond 1420 werden de eerste wijnranken al aangeplant en veel van deze wijngaarden bestaan nog steeds. Op deze oude wijngaarden wordt de teelt voornamelijk bedreven op kleine terrassen waardoor mechanisatie vrijwel onmogelijk is. De wijn wordt dus veelal nog geteeld zoals dat jaren geleden ook werd gedaan, met de hand en bolderkarren.

De Portugese zeevaarders zorgden ervoor dat de Madeira wijn overal ter wereld bekend werd. Zo bekend dat zelfs Shakespeare het er al in 1597 in één van zijn toneelstukken over had.

Die zeevaart had ook andere voordelen. Tijdens lange scheepsreizen werden er vaten wijn meegenomen aan boord, onder andere als vitamine C-bron. De wijn die over was na deze lange reis smaakte anders door de invloed van temperatuur en oxidatie. Deze wijn bleek in de smaak te vallen bij de zeelieden en de landen die zij aandeden. Zo erg dat het zelfs lucratief werd om extra vaten mee aan boord te nemen, puur met het doel deze bij terugkeer goed te kunnen verkopen.

Een zonnig eiland met een zonnige wijn

De unieke smaak van Madeira wijn komt van het herhaaldelijk opwarmen van de wijn over een langere periode. Hierdoor krijgt de wijn de gekaramelliseerde smaak waaraan alle Madeira’s te herkennen zijn.

Na de ontdekking dat de veroudering van de wijn ook kunstmatig kon worden bewerkstelligd, hoefden de vaten niet meer mee op een maandenlange zeereis. In Plaats daarvan werden er lange periodes ingelast waarbij de wijn bij een hoge temperatuur werd opgeslagen. Zo ging het process van maanden op zee naar rusten in de zon of op warme zolders en loodsen.

Tegenwoordig wordt de Madeira wijn in spe minstens drie maanden in eikenhouten vaten bewaard. Dit wordt gedaan bij een temperatuur van 45 graden Celsius in hete loodsen (Estufas). Toch kun je hier en daar nog wijnhuizen tegenkomen die het op de traditionele manier doen. Men noemt de verwarming door de zon zoals die nog op kleinere ‘Barros’ wordt gedaan, de “canteiro-methode”. Op deze Barros worden de vaten vijf jaar lang opgeslagen en verwarmd door de zon.

Deze manier van wijnmaken heeft ervoor gezorgd dat Madeira wijn de tijd kan doorstaan. Want Madeira wijn kan oud worden. Heel oud zelfs! Ook na 150 jaar kan een goed gemaakte wijn nog prima gedronken worden. Het kan dus zomaar eens gebeuren dat je een heus glaasje geschiedenis tijdens je avondmaal geserveerd krijgt.

Die heerlijke Madeira wijn kun je natuurlijk op een terrasje in Funchal of Santana bestellen, maar je kan ook zelf een flesje kopen en deze meenemen voor een picknick in de tropische Monte Palace Tropical Gardens. Of ga voor het echte vakantie gevoel en pak een strandhanddoek en een fles wijn in voor een bezoek aan de stranden van Porto Santo. Toch liever een ander drankje? Lees dan ons artikel over Madeira drank. Proost!