Vila Franca do Campo

Vila Franca do Campo

Vila Franca do Campo: een stad gebouwd tegen de hellingen van de Agua de Pau vulkaan. Het is de oude hoofdstad van Sao Miguel, een stad met een verhaal. Maar tegenwoordig is het vooral geliefd vanwege het gelijknamige kratereiland Ilheu de Vila de Franca do Campo. 

De stad ligt aan de zuidkust en is de woonplaats voor ongeveer tienduizend Azoreanen. Het ligt op ongeveer 20 minuten rijden van Ponta Delgada en een kleine 30 minuten van Furnas.

Ilheu Vila Franca do Campo

Ongeveer een kilometer uit de kust, tegenover de gelijknamige stad, ligt een klein eiland met bijzondere kenmerken. Rotsen en begroeiing verbergen een bijna perfect ronde baai die als een blauw oog de hemel in kijkt. Het is de 150 meter brede krater van een gezonken vulkaan, een herinnering aan het vulkanische verleden van het eiland.

Ilheu Vila Franca bestaat eigenlijk uit twee eilanden (pequeno en grande) die aan één kant door een smalle landtong verbonden worden. Aan de zuidkant, richting Sao Miguel, bevindt zich een kleine opening tussen rotsen van de eilanden. Aan de linkerkant van die doorgang ligt een betonnen aanmeerplaats waar boten bezoekers afzetten. Vervolgens wandel (of zwem) je zo de verborgen baai in.

Weetje: Pequeno y Grande

Pequeno betekent in het Portugees ‘kleintje’, grande betekent ‘groot’. Je mag één keer raden welke naam bij welk eiland hoort.

Via de smalle ingang op het zuiden komen nauwelijks golven binnen. Het water in de ronde poel is hierdoor rustig en kraakhelder. Het is een populaire plek onder snorkelaars: de vissen schieten om je heen in het relatief ondiepe water. Maar ook de ruige, bijna gebleekte rotsen en het rozige zeewier zijn leuk om te zien. Met een beetje geluk kun je in de spleten en kieren van de rotsen zelfs oktopussen spotten. Het lijkt soms net alsof je in een aquarium bent beland.

Een bezoek aan het kratereiland

Zoals met veel highlights het geval is, ben je niet de enige die er van gehoord heeft. Het is daarom belangrijk om er rekening mee te houden dat er per dag slechts 400 bezoekers op het eiland worden toegelaten. Een kaartje kun je van tevoren in de haven kopen en vervolgens kies je zelf met welke boot je heen en terug gaat. Ieder uur vaart minstens één boot. De laatste boot vertrekt om 18.00 uur van het eiland naar Sao Miguel.

Weetje: Beschermd gebied

De groene hellingen van Ilheu Vila Franca do Campo zijn niet toegankelijk voor bezoekers. Buiten de baai om is het eiland namelijk een beschermd natuurgebied. De ‘badmeesters’ zorgen er niet alleen voor dat er geen ongelukken in het water gebeuren, maar letten er ook op dat niemand het eiland beklimt.

Denk er ook aan dat je naar een eiland met weinig voorzieningen gaat. Er is een toilet en er wordt toezicht gehouden door een ‘badmeester’. Maar eten en drinken zul je zelf mee moeten nemen. Andere dingen die je niet wil vergeten zijn: 

• (biologisch afbreekbare) zonnebrand, want de zon kan fel zijn. 
• waterschoenen, omdat de rotsen scherp zijn.
• iets om je te bedenken, want er zijn weinig schaduwplekken
• en eventueel een luchtbedje om op te zitten.

Er zijn helaas maar weinig plekken waar je lekker kunt liggen. Het begaanbare deel van het eiland bestaat uit ruige vulkanische rotsblokken en betonplaten. Het kleine zandstrand in de baai komt tevoorschijn tijdens eb, maar verdwijnt in de zee als het vloed is.

Vergane glorie: het oude Vila Franca do Campo

Met haar natuurlijke beschermde haven was Vila Franca do Campo de ideale hub voor zeehandel. De stad bloeide op en groeide uit tot de eerste hoofdstad van Sao Miguel. Het ging Vila Franco do Campo lange tijd voor de wind… Tot ze in 1522 werd geraakt door een natuurramp die bijna alle inwoners van de stad het leven kostte.

In de nacht van 21 op 22 oktober werden de Azorenaren in de stad wakker geschud door een zware aardbeving. Wat volgde doet denken aan de tragedie van het Griekse Pompei. De initiële beving veroorzaakte een lahar, of modderstroom, van vulkanisch materiaal. Deze raasde de hellingen van de Agua de Pau vulkaan af en bedolf de stad en haar inwoners onder een laag puin en stof. 

De lahar sleurde alles en iedereen mee, naar zee. Eenmaal aangekomen bij de kust, kwam de modderstroom met zo’n kracht in de zee dat een vloedgolf ontstond die vele boten voor de kust vernietigde. Zelfs rond Ilheu Vila Franca werden nog lichamen gevonden.

De grootschalige vernietiging en vele doden zorgden ervoor dat de Azorenaren op zoek gingen naar een veiligere plek voor hun hoofdstad. Hoewel Vila Franca do Campo opnieuw werd opgebouwd, bereikte het nooit meer haar voormalige glorie. 

De vulkanische activiteit op de Azoren is in de 500 jaar na de ramp overigens drastisch afgenomen, dus voor een herhaling hoef je niet te vrezen. Toch doet deze kennis je met nieuwe ogen naar de stad kijken. Vila Franca is niet zomaar een gezellig kustplaatsje. Het is een veerkrachtige stad die de grootste ramp in de geschiedenis van de Azoren heeft overleefd.

Wat is er te doen in Vila Franca do Campo

Veel mensen gaan een dag naar Vila Franca do Campo om het kratereiland voor de kust te bezoeken. Als dit je leuk lijkt, raden we je aan om een snorkel en duikbril mee te nemen. Maar als jij liever omhoog kijkt, kun je rond het eiland ook verschillende watervogels spotten. Kun je er geen genoeg van krijgen, dan kun je een rondje om het eiland kayakken of op duikexcursie. Let op: activiteiten moeten vooraf geboekt worden.

In de stad kun je terecht voor een goede hap. Neem plaats in een restaurant aan zee en geniet van de lokale specialiteit: vis. Ben je op zoek naar een snelle(re) hap, dan zijn er ook genoeg plekken waar je een pizza kunt halen.

Weetje: adrenaline kicks

Vrijwel ieder jaar wordt op het eiland één van de etappes van het Red Bull cliff diving georganiseerd. Het is bijzonder om te zien hoe gecoördineerd de springers zich de diepte in storten: met salto’s, schroeven en nauwelijks een plons.