Calheta

Calheta is een gemeente van het eiland Sao Jorge. Het eiland is met zijn langgerekte landschap een bijzondere verschijning. Het eiland wordt als het ware doormidden gedeeld door een bergrug die de complete lengte van het eiland bedekt. Wanneer je met je rug naar deze, boven alles uittorende groene wildernis staat, kijk je uit over de ruige kustlijn en azuurblauwe oceaan. Tussen al dit natuurgeweld in vind je pittoreske witte huisjes met rode daken, kleine restaurantjes en barretjes waar door middel van muziek de historie van het eiland wordt verteld. Zelf Calheta ervaren? Lees hier alles over de gemeente, wat je er kunt doen en waarom het een bezoekje waard is.

Piraterij en een muzikale geschiedenis

Calheta kent diverse historische hoogtepunten. De gemeente werd gesticht in 1483 toen het eiland nog wild was en de wegen maar moeilijk begaanbaar waren. Hierdoor ontstond een netwerk van connecties over het water. Calheta werd dankzij haar veilige en beschutte havens zelfs een belangrijk contactpunt met het eiland Terceira. Helaas trok dit ook de aandacht van minder vreedzame zeelieden. In de 16e en 17e eeuw kreeg de gemeente te maken met Atlantische piraterij en moest het aanvallen van Engelse, Franse en Spaanse kapers doorstaan. De scherpe rotsen en ruige kustlijn vormden een soort natuurlijk fort tegen de aanvallen. Helaas waren er op het land zelf in deze tijd nog geen forten te vinden. De lokale bevolking maakte gebruik van de heuvelrug en de wildernis om zich schuil te houden. Zij gooiden met stenen, vaak hun enige vorm van verdediging, naar de piraten die aan land probeerden te komen. In de 18e eeuw werd er een fort gebouwd waarmee de Azorianen moedig weerstand boden tijdens een gevecht met de Spanjaarden. Zij doorstonden een aanval waarbij 50 Spaanse schepen het eiland bombardeerden met kanonnen. 

De turbulente geschiedenis van het eiland kan worden teruggevonden in de muziek van Calheta. De gemeente staat bekend om haar traditionele bands die de rijke geschiedenis van het eiland vertalen naar muziek en dans. Deze liederen vertellen over de moedige strijders van het eiland die met stenen en later kanonnen, weerstand boden tegen de piraten. Je moet dan ook niet gek opkijken wanneer je tijdens een bezoekje aan een lokale bar van je stoel wordt getrokken om mee te dansen op oude folklorische liederen. 

Bezienswaardigheden in Calheta

De kerk Santa Catarina is misschien wel de meest ongelukkige kerk van heel het eiland. De kerk werd voor het eerst opgericht in de 16e eeuw. Helaas bleef hij niet lang staan want in 1639 ging de kerk in vlammen op. Aan het begin van de 17e eeuw werd de kerk opnieuw gebouwd om vervolgens in 1757 veel schade op te lopen tijdens een aardbeving. In 1945 werd de kerk getroffen door een overstroming en in 1980 was er herstelwerk nodig na een zware  aardbeving die voelbaar was op verschillende eilanden van de archipel. Sinds 1991 is de kerk weer open voor bezoekers – tot nu toe onbeschadigd en piekfijn in orde. 

Vlakbij de kerk vind je ook Museu Francisco de Lacerda. Dit kleine museum is vooral een eerbetoon aan de Azoriaanse klassieke componist Francisco de Lacerda. Maar je vindt hier ook veel informatie over de verschillende muziekstijlen van het eiland en er is een ruimte voor tijdelijke kunstexposities van lokale artiesten. 

Na al die nieuwe indrukken kan het natuurlijk zijn dat je honger begint te krijgen. Gelukkig zijn er in Calheta genoeg restaurants, barretjes en cafés te vinden. Hier kun je genieten van lokale gerechten met verse vis of pittig gekruid varkensvlees. Ook de zoetekauw kan hier genoeg snoepjes en snacks vinden, zoals de traditionele roquilhas de aguardente: een soort gesuikerde donut. Een ander belangrijk product van Sao Jorge zal veel Nederlanders bekend in de oren klinken. Sao Jorge is namelijk befaamd om haar kaas! Je vindt in Calheta veel plekken waar je deze lekkernij kunt kopen en proeven. Sluit aan bij een proeverij en geniet van de verschillende soorten die Calheta te bieden heeft. 

Hike langs de vulkaankraters en fajas

Sao Jorge is, net als veel van de andere eilanden, perfect voor een wandelvakantie. Het eiland bestaat grotendeels uit een bergrug, met Pico da Esperança als hoogste punt op 1053 meter. Deze berg is met 12 minuten rijden vanaf Calheta te bereiken. Het ruige landschap wordt gevormd door een rij van vulkaankraters. Hier zijn door de jaren heen door verschillende aardverschuivingen en uitbarstingen zogeheten fajas ontstaan. Dit zijn vlakke stukken land die al dan niet bewoond zijn en op zeeniveau liggen.

Er liggen op Sao Jorge meer dan 40 fajas langs de kust. Sommige van deze fajas zijn alleen te voet te bereiken via wandelpaden. De moeilijkheidsgraad van deze routes verschilt, waardoor er voor zowel de beginnende als gevorderde hiker een passend avontuur te vinden is. De moeilijkere routes kun je ook bezoeken onder begeleiding van een gespecialiseerde gids. 

Twee highlights zijn Faja da Caldeira do Santo Cristo en Faja dos Cubres. Deze lagunes zijn bereikbaar via de Serra do Toppo trail. De route is 10 kilometer lang en begint in het Eolic park en komt langs Faja da Caldeira do Santo Cristo om vervolgens te eindigen bij Faja dos Cubres. Op deze locaties vind je lagunes. Een smal kustgebied vormt de connectie tussen deze twee fajas en kan bewandeld worden. De twee lagunes vallen onder een beschermd gebied vanwege de verschillende flora die er te vinden zijn en de vogels die er leven. De lagunes zijn een oase van rust en zijn prachtig met zonnig weer of juist mysterieus wanneer het mistig is. Vooral Faja dos Cubres biedt een mooi contrast tussen de grillige kust en de sereniteit van de lagune. 

Omdat de lagunes beschermd zijn kan je er dus niet zwemmen, maar het uitzicht maakt op voor het gebrek aan waterpret. Wil je toch graag het water in? Dan is een ander hoogtepunt: Faja do Ouvidor. Hier vind je Pocas, ook wel bekend als natuurzwembaden. Let op!: deze baden zijn niet verwarmd dus het kan een koude dip worden.

Ga op avontuur in de grotten

De avonturiers onder ons kunnen op ontdekkingstocht in de grotten van Sao Jorge. Er zijn maarliefst 24 grotten te vinden op het eiland. Vooral de grotten Algares van Montoso en Bocas do Fogo zijn geliefd. De grotten zijn 120 tot 140 meter diep en zijn interessant voor zowel beginnende als gevorderde grotverkenners. 

Het kan koud en nat zijn in de grotten dus neem een warme trui en eventueel een regenjas mee. Verder raden wij aan om stevige wandelschoenen te dragen aangezien de ondergrond veelal oneffen is en hier en daar glad kan zijn. 

Hoe kom ik in Calheta

Vanaf Ponta Delgada vlieg je in ongeveer anderhalf uur naar Sao Jorge. Het eiland is ook bereikbaar vanaf Lajes op Terceira. Vanaf hier duurt de vlucht een half uur. Er varen ook ferry’s tussen de centrale eilandengroep. Vanaf Faial vaar je in 1 uur en 20 minuten naar Sao Jorge. Vanaf Terceira duurt de oversteek 2.5 uur en vanaf Pico slechts 30 minuten. 

Hou er rekening mee dat Sao Jorge een ruig en dunbevolkt eiland is, en dus niet alle plaatsen even makkelijk bereikbaar zullen zijn. Bussen rijden slecht één keer per dag vanaf Velas naar Calheta. En op zondagen rijden er zelfs helemaal geen bussen. In Calheta vind je ook taxistandplaatsen. Wij raden echter aan om zelf een auto te huren. Op deze manier ben je flexibel en kun je het eiland op je eigen tempo verkennen.

Het weer op Calheta

Het weer in Calheta, Sao Jorge is erg veranderlijk net als op de overige eilanden van de Azoren. Weersveranderingen kunnen hier zo snel optreden dat men spreekt over 4 seizoenen op één dag. Soms is de hemel in de ochtend loodgrijs, hangt er een mist waarin je geen meter kunt zien en is het de rest van de dag zomers. Of omgekeerd: je staat op met een stralende zon en je staat op de middag ineens in een bui. Het weer in Calheta is dus erg veranderlijk en het is daarom altijd goed om het lokale weerbericht in de gaten te houden.