Onafhankelijkheidsdag in Kaapverdië

Home Onafhankelijkheidsdag in Kaapverdië

Bobbie

Reisredacteur

Laatste update  03 | 07 | 2021

Deel dit verhaal

Een test. Dat was alles wat Kaapverdië ooit was. Een eilandengroep waar Portugese bezetters zich mengden met Afrikaanse slaven. Gewoon als experiment. Inmiddels staat Cabo Verde op plek 30 van de democratie-index van The Economist. Nog boven België en Italië. Hoe het zover is gekomen? In deze reis naar de onafhankelijkheidsdag van Kaapverdie kom je erachter.

1455 – 1462: Ontdekking van de Groene Kaap

Wie goed zoekt komt de eerste verwijzingen naar Kaapverdie al tegen in Romeinse documenten van voor 45 na Christus. Volgens de schriften van de Romeinen Pomponius Mela en Plinius de Oudere zou het huis van Medusa te vinden zijn op twee dagen varen van Hespuru Cera, het huidige Kaapverdië. Toch is de eilandengroep pas eeuwen later écht ontdekt tijdens expedities van het Portugese koninkrijk rond de Afrikaanse westkust. 

Rond 1462 ontdekken de Portugees Diogo Gomes en de Italiaan António de Noli de zuidelijke eilanden Santiago, Fogo, Brava, Boa Vista & Maio tijdens hun gezamenlijke terugreis vanuit Senegal. Wie welk eiland precies heeft ontdekt zal waarschijnlijk altijd een mysterie blijven. Gomes claimt namelijk als eerste voet te zetten op het eiland Santiago, maar de Italiaan António de Noli is eerder terug in Lissabon om de ontdekking op te eisen. De noordelijke eilanden São Nicolau, São Vicente & Santo Antão worden in diezelfde periode ontdekt door de Portugese ontdekkingsreiziger Diogo Alfonso.

1462: Het begin van eeuwenlange kolonisatie

Na de ontdekking van de Kaapverdische eilanden besluit een groep Portugezen, Italianen en Spanjaarden in 1462 een nederzetting te starten op het vruchtbare Santiago. Die eerste nederzetting, Cidade Velha, start als landbouwgrond voor het Portugese vasteland maar groeit al snel uit tot het centrum voor de slavenhandel vanuit Afrika. 

In 1587 wordt Kaapverdië officieel een Portugese kolonie. Door de strategische ligging middenin de Atlantische Oceaan en de overvloed aan exotische groenten & vruchten ontwikkelt Santiago zich tot één van de belangrijkste Portugese handelsgebieden. Niet alleen voor de verkoop van proviand, maar ook voor de handel in mensenlevens. In de hoogtijdagen worden er op Santiago zo’n 3000 slaven per jaar verkocht en komen er schepen uit alle windstreken langs het eiland voor de inkoop van water, gevogelte en fruit. En omdat de Portugese regering alle handel tussen Kaapverdianen en niet-Portugezen heeft verboden, gaan bijna alle Kaapverdiaanse inkomsten direct naar Portugal.

1870: Het einde van de slavernij

Na ruim 300 jaar van Portugese welvaart, verschillende conflicten tussen Spanje & Portugal en plunderingen door de Fransen wordt slavernij in 1870 formeel afgeschaft. Die beëindiging betekent niet alleen meer vrijheid voor de Kaapverdische bevolking, maar ook het einde van een lucratieve inkomstenbron voor de Portugezen. Vrije handel is eindelijk toegestaan voor Kaapverdianen, maar toch komt de archipel in een grote crisis terecht. 

Inkomsten uit scheepsreparaties en de verkoop van proviand verdwijnen door de komst van de stoomboot. Droogtes en mislukte oogsten zorgen voor enorme voedseltekorten en ondanks de Portugese overheersing ontvangt Cape Verde geen enkele steun vanuit Europa. Deze loodzware omstandigheden hebben uiteindelijk 100.000 Kaapverdiaanse levens gekost. 

1956: De strijd om onafhankelijkheid

Ondanks de afschaffing van slavernij worden Kaapverdianen nog steeds slecht behandeld door Portugezen. En de schreeuw om onafhankelijk wordt steeds groter. Maar anders dan bijvoorbeeld Frankrijk en Groot-Brittannië, is Portugal niet van plan om Kaapverdië op te geven. Ondanks alle protesten wordt de archipel in 1951 tot overzeese provincie van Portugal benoemd. 

De strijd naar onafhankelijkheid gaat door. Onder leiding van Amílcar Cabral en zijn ‘Afrikaanse Partij voor de Onafhankelijkheid voor Guinea en Kaapverdië’ (PAIGC) vecht de Kaapverdiaanse bevolking voor een onafhankelijk Kaapverdie. De partij organiseert stakingen, guerilla acties en verkiezingen. Pas na de val van de Portugese dictator Salazar, wordt de strijd gewonnen en wordt Cabo Verde op 5 juli 1975 eindelijk onafhankelijk verklaard. Sindsdien is onafhankelijkheidsdag één van de belangrijkste feestdagen op de archipel.

2021: 46 jaar onafhankelijkheid

Nu is Kaapverdië natuurlijk al bijna 50 jaar onafhankelijk, toch vind je de Portugese invloed nog op veel plekken terug. De officiële taal is Portugees, overal vind je koloniale panden en ook bij het avondeten kom je Portugese pasteitjes, geitenkaas en zoetigheden tegen. Buiten die Portugese invloeden is de eilandengroep tegenwoordig volledig zelfstandig. Het land heeft een eigen overheid, organiseert iedere paar jaar democratische verkiezingen en scoort op de Democratie index van The Economist dus hoger dan landen als Italië en België!
5 juli, de dag waarop Kaapverdië onafhankelijk is verklaard, is nog steeds één van de belangrijkste feestdagen op de eilandengroep. Ieder jaar wordt onafhankelijkheidsdag groots feest gevierd met de traditionele muziek van bijvoorbeeld Cesaria Evora, dans en natuurlijk lekker eten. Maar ook wordt er stilgestaan bij de strijd en de levens die de Kaapverdische vrijheid heeft gekost. Onafhankelijkheidsdag is naast een mooi feest, ook een dag waarop de trots en de veerkracht van de Kaapverdische gemeenschap duidelijk zichtbaar wordt. Liberdade!