Scott Portelli

Ooit was Steve Irwin dé man van de natuurdocumentaires en animal encounters. Anno 2021 heeft de wereldberoemde Australiër een waardig opvolger. Eén uit eigen land. Onderwaterfotograaf, expeditieleider en drone piloot Scott Portelli reist de hele wereld af op zoek naar unieke beelden. Hij is bekend van de documentaire ‘Swimming with gentle giants’ en van de vele internationale prijzen die hij al gewonnen heeft. Vorige week mochten wij hem interviewen over zijn werk en over de toekomst van de planeet. Een uniek inkijkje in het leven van een wildlife warrior volgde.

Een positieve verandering

Voordat Scott dagelijks de wilde natuur en wateren met zijn camera trotseerde zag zijn leven er heel anders uit. Jarenlang werkte de Australiër bij een reclamebureau in Sydney, waar hij lange dagen maakte en met verschillende onderwerpen te maken kreeg. Zijn turning point was het moment waarop hij voor een klant in de steenkool moest gaan werken. ‘Toen ik opperde om naar hernieuwbare energie te kijken en dat idee werd afgeschoten heb ik mijn beroep nog eens goed onder de loep genomen.’ 

In 2014 opende hij naar eigen zeggen zijn ogen en begon voor zichzelf. ‘Ik was altijd al dol op reizen & fotografie en ik vond het milieu en de wilde dieren ook altijd belangrijk, maar met een fulltime baan denk je daar verder niet bij na.’ Toen hij dat wel deed gebruikte hij zijn marketingkennis om zijn bedrijf op te bouwen. Positieve verandering in reizen en contact met dieren. Daar zou het volgens Scott Portelli om moeten gaan.

‘Mensen leren kennen en ontdekken wat er gaande is in de wereld is zo inspirerend’

Photographer of the year

We praten verder over zijn fotografie. Wij op ons kantoor in hartje Utrecht, hij in een tentje midden in de Australian Bush. Af en toe hapert de verbinding, maar dat Scott tijdens zijn reizen begonnen is met fotografie is luid en duidelijk te horen. ‘Ik wilde mijn reizen vastleggen en met de wereld delen.’ In 2007 besloot hij het professioneler aan te pakken. Zijn foto’s te gebruiken om iets te vertellen. Om berichten te zenden. Dat is gelukt. De prijzenkast van Scott staat vol met prijzen zoals de BBC Wildlife Photographer of the Year en de Australian Geographic Nature Photographer of the year.

Onvergetelijk gedrag

De bekendste beelden van Scott Portelli zijn die van de humpback whales. Zo heeft hij meegewerkt aan de documentaire ‘Swimming with Gentle Giants’ en staan zijn foto’s in het boek ‘Life’ van de BBC. Zijn eerste ontmoeting met de reuzen van de oceaan was in Tonga. In 2003. Inmiddels heeft Scott meer dan 20 jaar ervaring in het duiken met bultruggen. En nog altijd ontdekt de fotograaf soms nieuw gedrag. ‘Het is belangrijk om het gedrag van wilde dieren te bestuderen zodat we daarvan kunnen leren’, vertelt Scott vol overtuiging. Wat betekent deze actie en wat gaat er hierna gebeuren zijn vragen die hij zichzelf continu stelt. 

Als we vragen naar zijn meest bijzondere ontmoeting hoeft hij niet lang na te denken. ‘Ik herinner me een nieuwsgierige walvis die me probeerde op te tillen met haar zijvin en neus. Het was totaal niet agressief, ze was meer nieuwsgierig naar ‘dat vreemde dier in haar leefomgeving’. Het was onvergetelijk en levensveranderend. Ik ben van kapitalist en citylover die plastic weggooide, gegaan naar iemand die om de oceaan en de walvissen geeft. Die impact gun ik anderen ook.’ 

‘Hoe meer je reist, hoe meer open minded you become en hoe meer nieuwe kansen je krijgt’

Tours die impact maken

Om die impact vorm te geven organiseert Scott bijzondere tours. Zo kun je onder zijn leiding zwemmen met walvissen in Tonga. Of naar gorilla’s zoeken in Oeganda. De tours zijn gebaseerd op het ervaren van de natuurlijke leefomgeving van deze dieren. Dus niet in een dierentuin of in een reserve, maar echt in het wild. ‘Tijdens het zoeken naar gorilla’s kan het zo zijn dat het de hele dag regent. Dat je nat wordt. Maar dat is precies wat de gorilla’s ook ervaren. En die ervaring wil ik de mensen meegeven.’ Het is Scott’s doel dan ook om mensen het echte leven van wilde dieren te laten zien.

Dat je daarvoor naar de meest afgelegen plekken ter wereld moet reizen, is een understatement. Maar volgens Scott zijn dat juist de plekken waar animal-encounters onvergetelijk zijn. Daar kom je ze nog echt in het wild tegen. Hij haalt een voorbeeld op de Falkland Eilanden aan waar pinguïns nog nooit een mens hebben gezien. ‘Ze waggelen je kant op, pecken je en lopen weer door. Alsof je een mede pinguïn bent. Dat is toch fantastisch!’

Scott Portelli als leraar

Minder fantastisch is het feit dat het steeds lastiger wordt om afgelegen plekken te vinden. Education is dan ook een belangrijk onderdeel van Scott’s werk. ‘Ik wil met mijn fotografie en tours een boodschap uitzenden. Dat als straks een diersoort verdwijnt, dat die dan ook echt weg is en dat die niet meer terug komt.’ Volgens Scott hebben vooral de ijsberen het nu moeilijk. Ijs dat smelt, voedsel dat weggevist wordt en pelsjagers die achter hun vacht aanzitten. Het is voor velen een ver-van-hun-bed-show, maar voor de ijsberen is het realiteit. Scott laat weten dat hij mensen daarover na wil laten denken. ‘Dat is soms controversieel omdat mensen het niet willen horen of omdat ze het niet geloven. Maar als ik door mijn afbeeldingen een verschil kan maken dan doe ik dat.’ 

Ook onderwater is er heel wat gaande. In Japan en Noorwegen wordt er bijvoorbeeld nog steeds op walvissen gejaagd. En dan hebben de gentle giants ook nog eens te maken met aanvaringen met schepen, met voedsel dat verdwijnt en met plastic. Ook de walvissen hebben het dus niet makkelijk. Volgens Scott Portelli staat niet iedereen daar bij stil. ‘Na een ontmoeting met zo’n dier verandert dat. Dan ga je je er meer in verdiepen. Dan wil je leren.’

Veel van wat Scott doet is naar eigen zeggen dan ook een leerproces. ‘Je wilt de positieve kanten van een wildlife encounter belichten, maar de negatieve aspecten zijn er ook.’ Hij vertelt over een man uit de Mid-West van de Verenigde Staten die nog nooit bij zee is geweest. ‘Ik heb hem verteld over het plastic probleem en over dat er vandaag de dag nog steeds gejaagd wordt op walvissen en dolfijnen. Hij was in shock. Dat wist hij niet. En dat is precies wat ik wil bereiken.’

‘Ik wil mensen uit hun comfortzone halen en laten zien wat er speelt’

Een Australië-ding

Waar komt die fascinatie voor het water eigenlijk vandaan? Is dat een Sydney-thing? We vragen het en Scott lacht meteen. ‘Ik denk dat het meer een Australië-ding is.’ Hij vertelt dat de meeste inwoners van zijn land aan de kust wonen. En met prachtige stranden en net zulke mooie kustlijnen is het logisch dat iedereen daar naartoe trekt. ‘Wij groeien op met het strand en zwemmen in de oceaan. Voor ons is dat normaal. Zelfs met haaien en krokodillen in de buurt. Dat accepteren we.’

Inmiddels gebruikt hij zijn kennis van de oceaan ook voor research. Door unieke kenmerken van een dier te fotograferen bijvoorbeeld. Of door dolfijngeluiden op te nemen. Zo kunnen onderzoekers leren van zijn werk. ‘Ik let er goed op dat ik bepaalde beelden naar de juiste mensen stuur. Hoe meer we weten hoe meer we kunnen beschermen.’ Ook zijn klanten wordt gevraagd om foto’s op te sturen. Wat voor hen een leuke foto is kan voor onderzoekers iets speciaals zijn. Via de Tongan Fluke Collective kun je foto’s insturen waar researcher dan naar kijken. Door middel van iets kleins zoals een litteken kunnen ze een walvis al herkennen. En deze data wordt vervolgens gebruikt voor het in kaart brengen van de migratieroutes van de walvis. En voor gedragsonderzoek.

Scott Portelli en de Azoren

Hoewel Scott de hele wereld over reist komt hij altijd terug bij de Azoren. De eilandengroep in de Atlantische Oceaan is een van de beste plekken ter wereld om walvissen te spotten. Scott vertelt dat hij samenwerkt met Vigia’s, oftewel walvisspotters. Vroeger waren dit de mensen die het alarm luidden zodra er een walvis voorbij zwom. Zo konden de jagers op pad. Inmiddels gebruiken de Vigia’s hun kennis voor het eco-toerisme. Lokale touroperators gebruiken de aanwijzingen van de Vigia’s om de zoogdieren te vinden en te laten zien aan toeristen. De beste plek om walvissen te spotten tijdens een Azoren vakantie? Dat is bij Ponta Delgada op Sao Miguel. En rondom het eiland Pico.

What’s next voor de fotograaf?

Dat het interview voor Scott in een tentje plaatsvindt heeft een reden. Door corona liggen de tours en verre reizen stil. Reden voor hem om Australië beter te leren kennen. En om de verborgen schatten van zijn land aan de buitenwereld te tonen. Een jaar lang reist hij van dichte bossen tot kleurrijke koraalriffen. Met alleen een tent, een drone en zijn vrouw. Momenteel overnachten ze in de Northern Territory. Het domein van de krokodil. ‘Corona is een beetje een blessing in disguise’, laat Scott ons weten. ‘Nu heb ik tijd om terug naar mijn roots te gaan en Australië in beeld te brengen. Het wordt echt een persoonlijk project.’ Een naam heeft ‘ie ook al. 360 in 360 (360 Degrees in 360 days).

Bang voor teveel toeristen is hij niet. Er zijn plekken in Australië die zo afgelegen zijn dat niemand er kan komen. ‘Het is een dubbel gevoel. Het is belangrijk om afgelegen plekken te vinden, maar het is ook moeilijk om ze geheim te houden. Om ze echt afgelegen te laten. Ik vind dat we allemaal de verantwoordelijkheid hebben om onontdekte gebieden te beschermen. Om ze wild te laten. De aarde heeft al genoeg te lijden onder de mens. Laten we daar met z’n allen voor gaan.’

Bij Voja Travel zijn we het helemaal met de fotograaf eens. Wij hebben met eigen ogen gezien wat het toerisme kan betekenen. In positieve en in negatieve zin. Daarom zijn we Voja Travel ook gestart. Om het toerisme een positieve draai te geven en om bestemmingen beter achter te laten. Meer lezen over onze missie en visie kan hier.